Costa Rica was thought to be one of the “greenest” countries in the world, because of its high biodiversity and of the fact that it has the highest percentage of protected areas on the planet (25% of its surface), which makes many people call the country “a paradise on earth”. However, in 2002 Glencairn Gold Corporation, a Canadian company, sought to take advantage of the gold, which existed on the underground. It started a program of gold mining without taking into consideration public protests and the warnings of scientists that Bellavista’s regional topography and heavy rainfall were not appropriate for a large-scale open-pit mine. From the first moment appeared problems of drinking water pollution in the nearby town of Miramar. Despite this fact, the company did not stop its program. However, the most shocking of all is that the company used a very dangerous and controversial method of mining using cyanide. Cyanide is an extremely toxic compound. Furthermore, after a while, the ground started moving 1 cm per day. Glencairn stated that this was due to abnormally heavy rainfall in the region. Except for the aesthetic degradation of the area, other visible impacts were these of deforestation and loss of vegetation. Also, there was a potential danger of air/water pollution, desertification, loss of flora and fauna, etc. This situation affected people in the Miramar community, who used traditional ways of life-based on agriculture.  Forests and mountains provided rural communities with access to water and agriculture.  Some of the human rights of the people were violated, as many of them lost their properties and the environment where they lived underwent many changes. In addition, they were not given the opportunity to implement their right to freedom of opinion regarding the program that would take place in their place. The protests were massive, through public campaigns and the participation of the media, which has been crucial. The result of all these actions was that the company decided to suspend its operations in 2007 as a “precautionary measure”. Moreover, in May 2010 a decision of the Ministry of Environment, Energy and Telecommunications extended for an indefinite period of time the gold metal mining activity, with a specific reference to the mining with the use of cyanide or mercury. Finally, on 1 December 2010, the Mining Law (Godico de Mineria) was modified to declare Costa Rica as a “country permanently free of open-pit gold mining”.

Βellavista, ένας επίγειος παράδεισος στα χέρια χρυσοθήρων

Η Κόστα Ρίκα πάντα θεωρούταν μία από τις πιο πράσινες χώρες στον κόσμο. Η συγκεκριμένη χώρα έχει πολύ υψηλά ποσοστά βιοποικιλότητας και το υψηλότερο ποσοστό προστατευόμενων περιοχών στον πλανήτη (25% επί της επιφάνειάς της), αποδεικνύοντας έτσι ότι δεν αποκαλείται τυχαία «επίγειος παράδεισος». Ωστόσο, το 2002, μια καναδική εταιρεία, η Glencairn Gold Corporation, επιδίωξε να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό πλούτο που υπήρχε στο υπέδαφος της περιοχής Bellavista. Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εξόρυξης χρυσού, χωρίς να λάβει υπόψη τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων και τις διαμαρτυρίες των πολιτών, σύμφωνα με τις οποίες η περιφερειακή τοπογραφία και οι έντονες βροχοπτώσεις στη Bellavista καθιστούσαν την περιοχή ακατάλληλη για ένα μεγάλης κλίμακας υπαίθριο ορυχείο. Από την πρώτη στιγμή εμφανίστηκαν προβλήματα ρύπανσης του πόσιμου νερού της διπλανής πόλης, της Miramar. Όμως, παρά το γεγονός αυτό, η εταιρεία δε σταμάτησε τις εργασίες της. Το πιο σοκαριστικό γεγονός ωστόσο είναι ότι η εταιρεία επέλεξε να χρησιμοποιήσει μια αμφιλεγόμενη και επικίνδυνη κατά πολλούς ειδικούς μέθοδο, αυτήν της εξόρυξης με τη χρήση κυανιούχων αλάτων. Να σημειωθεί ότι τα κυανιούχα άλατα είναι εξαιρετικά τοξικές ουσίες. Επιπλέον, μετά από λίγο καιρό, το έδαφος άρχισε να υποχωρεί κατά 1 εκατοστό την ημέρα. H Glencairn δήλωσε ότι αυτό οφειλόταν στις ασυνήθιστα έντονες βροχοπτώσεις στην περιοχή. Εκτός  από την αισθητική υποβάθμιση της περιοχής, υπήρχε  απώλεια μεγάλης  δασικής έκτασης και κίνδυνος για ρύπανση όχι μόνο του νερού αλλά και του αέρα, καθώς επίσης, μείωση χλωρίδας και πανίδας και ερημοποίηση.

Η κατάσταση αυτή επηρέασε τους κατοίκους στην κοινότητα Miramar, οι οποίοι ακολουθούσαν παραδοσιακούς τρόπους διαβίωσης  που βασίζονταν στη γεωργία. Τα δάση και τα βουνά παρείχαν στις αγροτικές κοινότητες την πρόσβαση στο νερό και τη γεωργία. Λόγω της υποβάθμισης της περιοχής,  παραβιάστηκαν και κάποια ανθρώπινα δικαιώματα των κατοίκων καθώς πολλοί ήταν εκείνοι που έχασαν τις ιδιοκτησίες τους. Το περιβάλλον όπου ζούσαν υπέστη πολλές αλλοιώσεις και δε δόθηκε στους κατοίκους η ευκαιρία να ασκήσουν το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης της άποψής τους, για το πρόγραμμα που θα λάμβανε χώρα στο τόπο τους. Οι διαμαρτυρίες ήταν μαζικές, μέσα από δημόσιες καμπάνιες και με την κρίσιμη συμμετοχή των ΜΜΕ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των ενεργειών ήταν ότι το 2007 η εταιρεία αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία της ως «προληπτικό μέτρο». Επίσης τον Μάιο του 2010, με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών, παρατάθηκε επ’ αόριστον το εθνικό μορατόριουμ των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων για την εξόρυξη χρυσού, με ιδιαίτερη αναφορά στην εξόρυξη με τη χρήση υδραργύρου ή κυανίου. Τέλος, την 1η Δεκεμβρίου 2010, ο Νόμος περί Μεταλλείων (Código de Mineria) τροποποιήθηκε για να ανακηρύξει την Κόστα Ρίκα ως «χώρα χωρίς ανοιχτή εξόρυξη χρυσού».

Location

Central America, Costa Rica, Puntarenas Province, Bella Vista ( https://ejatlas.org/conflict/bellavista-miramar-costa-rica )

Environmental impact

  • Air pollution
  • Water pollution
  • Land degradation (e.g. drought, soil contamination, erosion and desertification)
  • Biodiversity loss – Ecosystem destruction
  • Depletion of natural resources (fossil and mineral, forest, water, etc)
  • Alteration of landscape aesthetics and built heritage

Ethical/ legal issues

  • Health and well-being
  • A clean and prosperous environment and a safe and pleasant habitat
  • Opportunities to work and leisure
  • Democratic participation to decision-making on community and national affairs

Information sources & materials

Scientific/ academic books and chapters

  • Isla A. (2015). Greening Costa Rica. The Political Ecology of Sustainable Development. In R. C. Mitchell, S. A. Moore (Eds.) Planetary Praxis & Pedagogy. Transdisciplinary Approaches to Environmental Sustainability pp. 73-93.
  • Wo Ching, E. (2014). Costa Rica: The first Latin American country free of open-pit gold mining. In L. Westra and M. Vilela (Eds.) The Earth Charter, Ecological Integrity and Social Movements.

Online books and newspaper, magazine, encyclopedia, or blog articles

Legal & public policy reports and documents

Contributor(s)

  • Georgia Liarakou, liarakou [at] aegean.gr Associate Professor in the University of  the Aegean, CTI – Team
  • Kostas Gavriliakis, cgav [at] uoi.gr Assistant Professor in the University of  the Aegean, CTI – Team
  • Dimitrios Gkotzos, dmgtzs [at] gmail.com, Environmental Education Officer in the North Athens Directorate of Primary Education, Greece, CTI – Team.
  • Maria Zografini mariazogr [at] hotmail.com, Undergraduate student at the National and Kapodistrian University of Athens.
  • Katerina Zervou cathrinezervou1997 [at] gmail.com, Undergraduate student at the National and Kapodistrian University of Athens.

Content repository

TypeFile NameDescriptionSize

jpg		Soil Erosion Around the Bellavista Mine.Photo: CEUS del Golfo23.7k