The biggest possibly environmental disaster in Brazilian history caused an extensive and incalculable damage to the ecosystems of the areas covered by toxic mud and to adjacent marine ecosystems, which was accompanied by the deaths of thousands of living beings. The destruction included the death of 19 people, many more injured, the forced displacement of hundreds of people, pollution of drinking and irrigation water with dangerous toxic substances, such as arsenic, lead and mercury, and the total destruction of the inhabitants’ properties and many key infrastructure in the affected areas.
The two dams, Santarém and Fundão, were operated by the Samarco mining company, a joint venture of the BHP Billiton Company (Anglo-Australia) and Vale SA (Brazil), the largest and third-largest mining companies in the world respectively. The local government of Minas Gerais state suspended the mining activity, while the Brazilian government sought to allocate responsibility. In January 2016 it was announced that the government and the Samarco mining company, agreed to pay a fine of 4.8 billion dollars under the pressure they received from the protesting local community and a furious public opinion. Compensation costs for the affected people in the area, many of who had to be relocated, and the costs for the environmental cleanup would be added to the initial amount. The payment of the fine as well as the total rehabilitation of the area will be completed in the decades to come, but these procedures may be affected by ongoing litigation and political negotiations, and the claim of the company for the resumption and expansion of iron ore mining activity in the region.
Residents protest to such a development, and with the help of environmental NGOs, scientists and policy-makers, they continue their struggle to shed light on the case, and to keep exercising pressure on the company and the government to implement their commitment for ecological and economic rehabilitation of the region.
Περιβαλλοντική καταστροφή στη Βραζιλία λόγω τοξικών εξορυκτικών αποβλήτων
Στις 5 Νοεμβρίου 2015, η κατάρρευση δύο μεταλλευτικών φραγμάτων στο Bento Rodrigues της πολιτείας Μίνας Ζεράις στη νοτιανατολική Βραζιλία, απελευθέρωσε περίπου 60 εκατομμύρια λίτρα εξορυκτικών αποβλήτων στον ποταμό Rio Doce (“Γλυκό Ποτάμι”). Η τοξική λάσπη κάλυψε ολόκληρη την γύρω περιοχή και μέσω του ποταμού διήνυσε μια απόσταση μεγαλύτερη των 600 χιλιομέτρων πριν χυθεί στον Ατλαντικό Ωκεανό 17 μέρες μετά.
Η χειρότερη ίσως περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της Βραζιλίας προκάλεσε εκτεταμένες και ανυπολόγιστες καταστροφές στα οικοσυστήματα των περιοχών που κάλυψε η τοξική λάσπη καθώς και στα παρακείμενα θαλάσσια οικοσυστήματα, που συνοδεύτηκαν από θανάτους χιλιάδων έμβιων όντων. Η καταστροφή περιέλαβε και τον θάνατο 19 ανθρώπων, τον τραυματισμό πλήθους άλλων, την αναγκαστική μετακίνηση εκατοντάδων κατοίκων, τη ρύπανση του πόσιμου και αρδευτικού νερού με επικίνδυνες τοξικές ουσίες, όπως αρσενικό, μόλυβδος και υδράργυρος, καθώς και την ολική καταστροφή των περιουσιών των κατοίκων και πολλών βασικών υποδομών στις πληγείσες περιοχές.
Τα δύο φράγματα, Fundão και Santarém, λειτουργούσε η εξορυκτική εταιρεία Samarco, μια κοινοπραξία μεταξύ των εταιρειών BHP Billiton (Αγγλο-Αυστραλία) και Vale SA (Βραζιλία), της μεγαλύτερης και της τρίτης μεγαλύτερης μεταλλευτικής εταιρείας στον κόσμο αντίστοιχα. Η τοπική κυβέρνηση της πολιτείας Μίνας Ζεράις σταμάτησε άμεσα τις μεταλλευτικές εργασίες, ενώ η κυβέρνηση της Βραζιλίας διεξήγαγε έρευνα για την απόδοση ευθυνών. Τον Ιανουάριο του 2016 ανακοινώθηκε ότι η κυβέρνηση και η Samarco, υπό την πίεση της διαμαρτυρόμενης τοπικής κοινωνίας και της οργισμένης κοινής γνώμης, συμφώνησαν στην επιβολή προστίμου ύψους 4,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Σε αυτό το ποσό θα προστεθούν τα κόστη αποζημίωσης προς τους πληγέντες κατοίκους της περιοχής, πολλοί από αυτούς αναγκάστηκαν να μετακινηθούν, και του περιβαλλοντικού καθαρισμού της. Η αποπληρωμή του προστίμου όπως και η συνολική αποκατάσταση της περιοχής θα γίνει σε βάθος δεκαετιών, διαδικασίες όμως που θα επηρεαστούν από τις συνεχιζόμενες δικαστικές διαμάχες και τις πολιτικές διαπραγματεύσεις, καθώς και από το αίτημα της εταιρείας για επανέναρξη και επέκταση της σιδηρομεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Οι κάτοικοι της περιοχής που αντίκεινται σε μία τέτοια εξέλιξη, με την αρωγή περιβαλλοντικών ΜΚΟ, επιστημόνων και πολιτικών φορέων, συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να αγωνίζονται για να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση της καταστροφής, και συνεχίζουν να πιέζουν την εταιρεία και την κυβέρνηση να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους για οικολογική και οικονομική αποκατάσταση της περιοχής.
Location
Brazil, Minas Gerais, Rio Doce (https://www.google.com/maps/place/Rio+Doce+-+Minas+Gerais,+ Brazil /@-20.2105669,-42.9628433,12z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0xa4ea4b98abd501:0x2f8dbb223d71881e!8m2!3d-20.2140691!4d-42.9124955)
Environmental impact
- Water pollution
- Land degradation (e.g. drought, soil contamination, erosion and desertification)
- Biodiversity loss – Ecosystem destruction
- Waste, waste disposal, and toxicants
- Alteration of landscape aesthetics and built heritage
Ethical/ legal issues
- Life and personal security
- Health and well-being
- A clean and prosperous environment and a safe and pleasant habitat
- Equality before the law and protection by the law (including marginalized and discriminated groups because of colour, race, gender, disability, descent, economic status, age, etc.)
- Opportunities to work and leisure
- Access to public goods/ resources and products
- Personal and social development, economic progress and innovation
- Education and information
- Democratic participation to decision-making on community and national affairs
Information sources & materials
Online books and newspaper, magazine, encyclopedia, or blog articles
The Press Project.gr: Βραζιλία: 60 εκατ. κυβικά τοξικών στη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή της χώρας. Available URL: https://www.thepressproject.gr/article/84951/Brazilia-60-ekat-kubika-toksikon-sti-megaluteri-periballontiki-katastrofi-tis-xoras, [Accessed Date 20-03-2017].
Ηλεκτρονική εφημερίδα Η Αυγή : Τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή στη Βραζιλία, 60 εκ. κυβικά τοξικών αποβλήτων έφτασαν ως τον ωκεανό. Available URL: http://www.avgi.gr/article/10810/6061325/terastia-periballontike-katastrophe-ste-brazilia-60-ek-kybika-toxikon-apob, [Accessed Date 20-03-2017].
BBC: Brazil dam toxic mud reaches Atlantic via Rio Doce estuary. Available URL: http://www.bbc.com/news/world-latin-america-34892237, [Accessed Date 20-03-2017].
DW: Brazil’s Doce River still foul eight months after dam collapse. Available URL: http://www.dw.com/en/brazils-doce-river-still-foul-eight-months-after-dam-collapse/a-19375872, [Accessed Date 20-03-2017].
THE GUARDIAN: Arsenic and mercury found in river days after Brazil dam burst. Available URL: https://www.theguardian.com/business/2015/nov/26/brazil-dam-arsenic-mercury-rio-doce-river, [Accessed Date 20-03-2017].
SCIENCE FOR BRAZIL: Silver Lining to Brazil’s Mining Pollution Cloud. Available URL: http://www.scienceforbrazil.com/silver-lining-to-brazils-mining-pollution-cloud, [Accessed Date 20-03-2017].
Links to images, online videos, documentary movies, etc
Βίντεο 1. Wall Street Journal: Brazil Dam Burst: Toxic Chemicals in Mud, Says U.N.: https://www.youtube.com/watch?v=RJ8cA6UMxjM
Βίντεο 2. AJ Journal: Brazil’s Mining Catastrophe: https://www.youtube.com/watch?v=_HKnOVLpTZQ
Βίντεο 3. Omnia tv: Η Βραζιλία καταθέτει μήνυση για την μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της: https://www.youtube.com/watch?v=_pZExStILd4
Βίντεο 4. Documentário Doce Rio / 1º Capítulo: https://www.youtube.com/watch?v=015IOOZ35mI
Contributor(s)
Maria Karagianni, maria.karagianni14 [at] gmail.com, Student in the Department of Pedagogy, University of Athens, Greece
Tasos Papanikolaou, tpapanikolaou [at] cti.gr, Researcher, CTI team
Home › Forums › Environmental disaster in Brazil due to toxic mining waste