Το 1925 για πρώτη φορά προτάθηκε η εκτροπή του ποταμού Αχελώου και για περισσότερο από 90 χρόνια η πρόταση αυτή υπήρξε η αιτία πολλών διαμαχών στην περιοχή των έργων: τη Θεσσαλία και τη Δυτική Ελλάδα. Ιδού το ερώτημα: Τι με ενδιαφέρει εμένα η εκτροπή του Αχελώου;

Υπάρχει μια θεωρία η οποία βασίζεται στην καθημερινή μας ζωή: αν συμβεί κάτι σε ένα συγκεκριμένο μέρος στη γη μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο τον πλανήτη. Σας ακούγεται περίεργο; Και όμως δεν είναι και αν σας φαίνεται υπερβολικό τότε σκεφτείτε αυτό:

Πόσο εύκολο είναι να αλλάξεις τη φύση και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζεις χωρίς να έχεις κάποια επίπτωση στη ζωή σου; Πόσο εύκολο είναι να πολεμήσεις τη φύση και να νικήσεις;

Η εκτροπή του ποταμού Αχελώου δεν είναι απλά μια οποιαδήποτε περιβαλλοντική υπόθεση. Μας κάνει να αναρωτηθούμε τι είναι δίκαιο για τους ανθρώπους και τι είναι δίκαιο για τη φύση…

Η εκτροπή του Αχελώου είχε τρείς βασικούς στόχους: τη μεταφορά υδάτων στην πεδιάδα της Θεσσαλίας, την παροχή νερού στις πόλεις του Βόλου και της Λάρισας και τη χρήση των υδάτων για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Το περιβαλλοντικό αντίκτυπο αυτού του έργου είναι πολλαπλό. Ρύπανση των υδάτων στην περιοχή των έργων, απώλεια βιοποικιλότητας, αισθητική αλλοίωση, αλλαγή του μικροκλίματος της περιοχής, κίνδυνος ερημοποίησης, θα ήταν οι βασικές επιπτώσεις.

Αναδείχθηκαν δύο αντιμαχόμενες ομάδες: Η πρώτη ομάδα πολεμούσε κατά των δικαιωμάτων της φύσης και υπέρ των ατομικών και οικονομικών συμφερόντων τους χωρίς να σκέφτεται τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σε αυτή την ομάδα άνηκαν τα πολιτικά κόμματα, ιδιωτικές επιχειρήσεις και δημόσιοι οργανισμοί (ΔΕΗ). Από την άλλη πλευρά, οι τοπικοί κάτοικοι και οι Μη Κυβερνητικές περιβαλλοντικές Οργανώσεις υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα της φύσης που συνέπιπταν με τα δικά τους. Αυτή η ομάδα αγωνίστηκε για να αναδείξει τις κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις της εκτροπής και να εμποδίσει την υποβάθμιση της περιοχής. Εναλλακτικές προτάσεις, μηνύσεις, δημόσιες καμπάνιες, πορείες, ακτιβιστικές δράσεις και εναλλακτική ενημέρωση ήταν οι βασικές μορφές κινητοποίησης που είχαν μια αρκετά αποτελεσματική έκβαση.

Για δεκαετίες η κατάσταση ήταν στάσιμη. Το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε 6 φορές το έργο. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέρριψε το έργο αφού έλαβε υπόψη του τη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη διαχείριση υδάτων.

Το Φεβρουάριο του 2016, πάρθηκε η τελική απόφαση από την ελληνική κυβέρνηση. Η εκτροπή του ποταμού Αχελώου δεν θα πραγματοποιηθεί ωστόσο θα χρησιμοποιηθούν τα νερά για την παραγωγή ηλεκτρισμού.

Τι θα είχε συμβεί αν δεν υπήρχε καμία κινητοποίηση ενάντια στην εκτροπή; Σε τι κατάσταση θα βρισκόταν η περιοχή σήμερα, αν κανείς δεν είχε νοιαστεί; Εν τέλει γιατί η φύση πρέπει να ανεχτεί ακόμα μια καταστροφή από την πλευρά των ανθρώπων;

Χρειάζεται όλοι να νοιαστούμε για το περιβάλλον καθώς, αν το σκεφτούμε λογικά, είναι το μέρος στο οποίο γεννιόμαστε, αυτό μέσα στο οποίο ζούμε και αυτό που μας περιβάλλει, αυτό που μας δίνει.. ζωή!

Written by: Efstratiou Pavlina, student in the Department of Pedagogy, University of Athens, Greece